Border Collie to jedna z najbardziej inteligentnych i wszechstronnych ras psów na świecie. Ze swoim charakterystycznym wyglądem i wyjątkowymi umiejętnościami zdobyła serca wielu miłośników psów. Pies rasy border collie to doskonały towarzysz dla aktywnych rodzin, a także dla osób zainteresowanych uprawianiem psich sportów.
Pójdź na skróty
Skąd pochodzi pies rasy Border Collie? – historia rasy
Początków rasy psów pasterskim można doszukiwać się między 600 r. p.n.e. a 50 r. n.e. Za sprawą klanów celtyckich w znacznym stopniu rozwinęła się uprawa roślin, ale jeszcze bardziej hodowla zwierząt. W związku, z czym w każdym regionie doszło do wykształcenia się nieco innego typy psa pasterskiego. Rasa Border Collie wywodzi się od psów, które zamieszkiwały tereny między Anglią a Szkocją. Te psy charakteryzowały się wyjątkową zdolnością do pracy z owcami, a ich umiejętności wyprowadzania i kontrolowania stad były niezastąpione. Rasa Border Collie została wyodrębniona dopiero w XIX wieku. Początkowo psy te określane były jako working sheepdog, czyli pracujący owczarek. W początkowych okresach istnienia rasy Border Collie były one wykorzystywane do pracy na farmach i pastwiskach. Ich niesamowita inteligencja i szybkość uczenia się pomagały pasterzom w sprawnym zarządzaniu owcami podczas przemieszczania się po pastwiskach. Border Collie stawały się nieodłącznymi towarzyszami farmerów, pomagając przy codziennych obowiązkach hodowlanych. W 1873 roku w Walii zorganizowano pierwsze brytyjskie sheepdog trials, czyli zawody zaganiania owiec i innych zwierząt gospodarskich. Przewodnik mógł nakierowywać psa wyłącznie gwizdem lub gestami. Zawody te cieszyły się ogromną popularnością, gdyż stanowiły niesamowite widowisko. Królowa Wielkiej Brytanii Wiktoria była wielką fanką i posiadaczką psów tej rasy. Na rozwój rasy Border Collie miał wpływ z całą pewnością pies Old Hemp, który jest uznawany za ojca rasy i posłużył do stworzenia wzorca. Na początku XX wieku (1906 rok) powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Psów Pasterskich (ISDS – International Sheepdog Society).
Kiedy pies rasy border collie trafił do Polski?
Border Collie trafił do Polski w latach 90. XX wieku. Jednak nie od początku rasa ta cieszyła się tak dużą popularnością, jak obecnie. Dopiero na początku XXI wieku widać znaczący wzrost zainteresowanie Border Collie. Można uznać, że było to związane z przybyciem do Polski czarno-białej suczki z Holandii i samca tricolor z Danii. Oba psy miały wpływ na dalszy rozwój hodowli Border Collie w Polsce. Od kilku lat można zauważyć znaczący wzrost popularności tej rasy. Jednak nie każdy nowy opiekun jest świadomy wymagań, jakie ta ras stawia przed opiekunami. Wiele osób boryka się z poważnymi problemami związanymi z wychowaniem border collie, co jest spowodowane brakiem znajomości rasy.
Skąd pochodzi nazwa rasy Border Collie?
Nazwa Border Collie pojawiła się dopiero w 1915 roku, wcześniej psy te były określane jako working sheepdog. Pochodzi ona od regionu geograficznego Border Country, z którego wywodzi się ta rasa. „Border” oznacza granicę, a „Collie” jest terminem odnoszącym się do psów pasterskich, co w języku celtyckim oznacza coś użytecznego i czarnego. Doskonale to opisuje wygląd i predyspozycje psów tej rasy. Border Collie wywodzi się z obszarów przygranicznych między Anglią a Szkocją, gdzie te psy były pierwotnie hodowane. Nazwa Border Collie doskonale oddaje pochodzenie i pierwotne przeznaczenie tej niezwykłej rasy, która była znana ze swoich wyjątkowych umiejętności pasterskich i zdolności do pracy.
Jak wygląda pies rasy Border Collie – wzorzec rasy FCI
Charakter i usposobienie psów rasy border collie
Psy rasy Border Collie wyróżniają się niezwykłym charakterem i usposobieniem, które sprawiają, że są to jedne z najbardziej inteligentnych, energicznych i oddanych psów na świecie. Charakteryzują się ogromną werwą, zapałem do pracy oraz chęcią nauki. To psi entuzjaści, którzy uwielbiają być zaangażowani w różnorodne aktywności i zadania. Border Collie są bardzo lojalne wobec swoich właścicieli i często wykazują się dużym przywiązaniem do swojej rodziny. Chętnie uczestniczą w życiu domowym, ale potrzebują również dużo aktywności fizycznej i umysłowej, aby były zadowolone i spełnione. Uwielbiają wyzwania i szybko się uczą, dlatego są często wykorzystywane w różnych psich sportach. Jednakże, ze względu na ich niesamowitą inteligencję, Border Collie mogą być wymagające w kwestii stymulacji umysłowej. Jeśli nie są odpowiednio zajęte, mogą wykazywać zachowania destrukcyjne. Dlatego właściciele tej rasy muszą zapewnić im odpowiednią ilość bodźców psychicznych i fizycznych, aby utrzymać psa w dobrej kondycji.
Stosunek psa do dzieci
Mimo że Border Collie są zazwyczaj przyjazne, mogą być nieufne wobec obcych. Dlatego ważne jest, aby je dobrze socjalizować już od młodości, aby stały się pewne siebie i umiały nawiązywać pozytywne relacje z ludźmi w różnym wieku. Z racji na fakt, że border collie to rasa użytkowa należy od początku dbać o dobre relacje między domownikami a psem. Psy te są przywiązane do swojej ludzkiej rodziny i najczęściej w stosunku do dzieci są cierpliwe i opiekuńcze. Jednak zdarza się, że w przypadku małych dzieci pojawia się tzw. zaganianie łącznie z delikatnym podgryzaniem. Interakcje dzieci z psami powinny być zawsze nadzorowane, a niechciane zachowania natychmiast korygowane. Należy nauczyć dzieci jak się obchodzić z psem, jak i psa jak się zachowywać w stosunku do dzieci.
Stosunek psa do innych zwierząt
Jeśli chodzi o inne zwierzęta, w tym psy, zachowanie Border Collie może zależeć od indywidualnych doświadczeń i socjalizacji. Z założenia rasa ta jest przyjazna wobec innych psów, ale może też być nieco dominująca, szczególnie jeśli nie zostanie właściwie wychowana. Znaczna część zależy od tego, jakie doświadczenia miały z innymi zwierzętami i jak zostały nauczone reagować na interakcje z nimi. Border Collie zazwyczaj jest chętne do zabawy z psami, które dorównują im szybkością i zwinnością. W przypadku innych zwierząt domowych, takich jak koty czy małe zwierzęta, u Border Collie może włączyć się instynkt pasterski i chęć zaganiania i kontrolowania całego domowego stada. Ważne jest, aby odpowiednio przeprowadzić etap zapoznania zwierząt i nadzorować ich interakcje, zwłaszcza na początku. Z odpowiednim treningiem i socjalizacją Border Collie może dobrze współżyć z innymi zwierzętami domowymi.
Dla kogo pies rasy Border Collie?
Pies rasy Border Collie to wyjątkowy towarzysz, ale nie jest to rasa dla każdego. Ze względu na wysoką inteligencję i ogromną energię, Border Collie są odpowiednie dla właścicieli, którzy są gotowi poświęcić im dużo czasu i uwagi. Opiekun musi zapewnić psu odpowiednią dawkę aktywności fizycznej i umysłowej. Nie jest to zazwyczaj rasa dla początkujących opiekunów psów i osób, które są mało aktywne, ponieważ wymaga konsekwentnego treningu i doświadczenia w pracy z inteligentnymi rasami. Jeśli lubicie spokojnie spędzać popołudnia, na kanapie z książką w dłoni lub przed telewizorem, to pomyślcie o innej rasie dla siebie.
Przyszły właściciel Border Collie powinien posiadać kilka kluczowych cech, aby skutecznie zaopiekować się psem tej rasy:
- być aktywny i gotowy do regularnych ćwiczeń i zabawy, Border Collie potrzebują wyzwań fizycznych i umysłowych, a także uprawiania psich sportów, aby pozostać zrównoważonym i zadowolonym psem;
- właściciel powinien być cierpliwy i konsekwentny w treningu, ponieważ bordery są bardzo wrażliwe na komunikację i oczekują jasnych zasad.
Właściciel Border Collie powinni być gotowy na regularną socjalizację i nadzorowanie interakcji z innymi zwierzętami i dziećmi, aby zapewnić bezpieczeństwo wszystkim stronom. Border Collie jest wpatrzony w człowieka i bywa, że podąża za nim krok w kroku, co dla niektórych może być męczące.
Border Collie to rasa dla aktywnych, zaangażowanych i doświadczonych właścicieli, którzy są gotowi dostarczyć im zarówno fizyczną, jak i umysłową stymulację. Nie jest to zazwyczaj rasa dla początkujących opiekunów psów, ale dla tych, którzy są gotowi na wyjątkowe wyzwania, jakie stawia ta niezwykła rasa.
Szczeniaki Border Collie
Decyzja o powiększeniu rodziny o szczeniaka Border Collie to zawsze ekscytujący moment dla przyszłych właścicieli. W typowym miocie Border Collie może pojawić się od 4 do 8 szczeniaków, choć liczba ta może się różnić w zależności od danej suki. Szczeniaki Border Collie występują w różnych kolorach sierści, w tym czarnym, biało-czarnym, tricolor (czarno-biało-brązowym), blue merle (szarym z ciemnymi plamami), oraz red merle (czerwonym z ciemnymi plamami). Każdy z tych kolorów jest piękny, ale nie wpływa na ich osobowość czy zdolności. Szczeniaki zwykle trafiają do nowych domów w wieku od 8 do 12 tygodni. To ważny okres, w którym powinno się zadbać o właściwe socjalizowanie szczeniaka, czyli zapoznanie go z różnymi ludźmi, zwierzętami i sytuacjami, aby stał się pewnym siebie psem w dorosłym życiu. Na początku drogi ze szczeniakiem Border Collie warto pamiętać o kilku kluczowych aspektach. Po pierwsze, zapewnij mu bezpieczne i komfortowe środowisko, które jest wolne od niebezpiecznych przedmiotów czy substancji. Po drugie, zacznij od razu trening podstawowych komend i socjalizację. Te psy szybko się uczą, więc konsekwencja i pozytywna motywacja są kluczowe. Nieodpowiednio przeprowadzona socjalizacja szczeniaka lub jej brak sprawi, że będziecie mieć w domu lękliwego, reaktywnego, a niekiedy nawet agresywnego psa. Dlatego trzeba wszystko dobrze zaplanować, zapoznawać szczeniaka z różnymi bodźcami, pracować z nim i zapewniać mu różne atrakcje, ale także nauczyć psa odpoczywać.
Typy rasy Border Collie
Rasa Border Collie jest zazwyczaj jednolita pod względem wyglądu i cech charakterystycznych, ale można wyróżnić dwa główne typy, które różnią się nieco funkcją:
- Border Collie typu Show, nazywany również typem wystawowym, często jest bardziej muskularny i masywny niż typ pracujący. Mają zgrabniejszy wygląd i dłuższą, bardziej obfitą sierść. Te psy są często prezentowane na wystawach psów i poddawane są bardziej tradycyjnym standardom rasowym. W przypadku tego typu psów największy nacisk kładzie się na wygląd, przez co psy te często mają mniejszą motywację do pracy.
- Border Collie typu Pracującego jest bardziej związany z tradycyjnymi zadaniami pasterskimi. Psy te są zazwyczaj bardziej zwinne, energiczne i mają krótszą sierść. To typy, które są używane w pracach na farmach do prowadzenia stad zwierząt.
Warto zaznaczyć, że oba typy Border Collie zachowują te same ogólne cechy charakterystyczne rasy, takie jak inteligencja, szybkość, zwinność, chęć podążania za człowiekiem. Wybór między typem Show a typem Pracującym zazwyczaj zależy od indywidualnych preferencji właściciela oraz intencji, czy pies będzie pracował jako pies pasterski, czy będzie towarzyszem rodziny. Niezależnie od typu, Border Collie to wspaniali i oddani psi przyjaciele.
Umiejętności i predyspozycje
Psy rasy Border Collie są znane ze swoich wyjątkowych umiejętności i zdolności. Bordery uważane są za jedne z najinteligentniejszych ras psów. Szybko uczą się nowych komend i zadań, co czyni je idealnymi do wykonywania różnych rodzajów pracy i sportów. To psy pełne energii, które potrzebują regularnego wysiłku fizycznego i umysłowego. Gotowe są do długich biegów i aktywności na świeżym powietrzu. Border Collie są bardzo zręczne i zwrotne, co czyni je doskonałymi uczestnikami wielu psich sportów. Trzeba jednak pamiętać o tym, aby nauczyć psy odpoczywać, bo miewają z tym spore problemy. Umiejętności pasterskie to ich pierwotne przeznaczenie, więc mają naturalne umiejętności w pracy z owcami. Jednak mogą być wykorzystywane do innych rodzajów pracy na farmach.
Border Collie mogą osiągać doskonałe wyniki w wielu sportach, w tym: agility, obedience, frisbee, flyball, taniec z psem, ale także sprawdzą się jako dogoterapeci, psi ratownicy lawinowi, czy do wykrywania narkotyków.
Szkolenie powinno być konsekwentne, pozytywne i angażujące. Psy tej rasy potrzebują stałych wyzwań umysłowych i fizycznych, dlatego ważne jest, aby zapewnić im różnorodność w treningu. Sesje treningowe nie powinny być zbyt długie, bo bordery szybką się nudzą. Lepiej wykonywać krótkie, częste treningi połączone z zabawą i przeplatane chwilami odpoczynku lub beztroskiego biegania. Nigdy w stosunku do żadnych psów, w tym również do border collie nie należy stosować przymusu i agresji.
Border Collie wady i zalety
Posiadanie psa rasy Border Collie niesie ze sobą wiele wspaniałych zalet, ale także pewne wyzwania i wady.
Wady posiadania psa rasy Border Collie |
Zalety posiadania psa rasy Border Collie |
brak odpowiedniego szkolenia będzie prowadził do reaktywności i zachowań destrukcyjnych u psa | bardzo inteligentny |
wymaga świadomego i doświadczonego przewodnika | szybko i chętnie się uczy |
wymaga dużej dawki aktywności fizycznej i umysłowej | energiczny i wesoły |
podąża za opiekunek krok w krok | wierny i przywiązany do człowieka |
duża potrzeba pracy, niezaspokojenie jej sprawi, że pies będzie niespokojny | sprawdza się w wielu psich sportach |
nieufny wobec obcych | łatwy w pielęgnacji |
silny instynkt pasterski może przejawiać się zaganianiem dzieci, innych zwierząt, ptaków, rowerzystów itp. | srak instynktu łowieckiego |
uparty i sprytny na swoją korzyść | cieszy się dobrym zdrowiem |
ma problemy z odpoczywaniem | odporny na różne warunki atmosferyczne |
Zdrowie i najczęstsze choroby
Psy rasy Border Collie cieszą się zazwyczaj dobrym zdrowiem przez długie lata. Jednak tak, jak wiele innych ras, mogą być podatne na pewne choroby i schorzenia genetyczne. Oto kilka z najczęstszych problemów zdrowotnych, które mogą dotyczyć Border Collie:
- dysplazja stawów biodrowych i łokciowych, jest to choroba genetyczna, która może prowadzić do bólu i ograniczenia ruchu;
- choroby oczu, w tym anomalia oka u Collie (CEA) i dysplazję, czyli zanik siatkówki (PRA);
- epilepsja, czyli napady padaczkowe;
- schorzenia kręgosłupa (osteochondroza), spowodowane przez bardzo intensywne treningi psów sportowych;
- zapaść powysiłkowa.
Warto podkreślić, że nie wszystkie Border Collie cierpią na te choroby, ale właściciele powinni być świadomi potencjalnych problemów zdrowotnych rasy i regularnie odwiedzać weterynarza, aby monitorować zdrowie swojego psa. Ponadto, odpowiednia dieta, regularna aktywność fizyczna i umysłowa, oraz opieka weterynaryjna mogą pomóc w utrzymaniu Border Collie w dobrej kondycji zdrowotnej.
Sposób żywienia
Żywienie Border Collie jest istotnym aspektem dbania o ich zdrowie i kondycję. Zawsze należy wybierać wysokiej jakości karmy dla psów, które zawierają odpowiednie składniki odżywcze. Możesz wybrać karmę suchą lub mokrą, ale ważne, aby była ona dostosowana do wieku, aktywności i potrzeb Twojego psa. Dla Border Collie najlepiej sprawdzają się specjalne karmy dla psów aktywnych. Ilość podawanej karmy należy dostosować do masy ciała i aktywności psa. Staraj się utrzymywać prawidłową wagę swojego Border Collie. Jeśli pies ciężko trenuje, zwiększ porcję karmy, aby miał siłę na kolejne treningi i nie tracił masy ciała. Zaleca się podzielanie dziennej dawki karmy na dwa lub trzy mniejsze posiłki w ciągu dnia, co pomaga w zapobieganiu nadmiernemu przejedzeniu i wzdęciom. Zapewnij psu stały dostęp do świeżej wody. Nie karm swojego Border Collie ludzkim jedzeniem! Border Collie mogą być podatne na alergie pokarmowe, które mogą objawiać się świądem skóry, biegunką i innymi problemami trawiennymi. Jeśli zauważysz jakiekolwiek objawy alergii, skonsultuj się z weterynarzem w celu ustalenia odpowiedniej diety eliminacyjnej. Jeśli nie jesteś pewien, czy dostarczasz swojemu psów wszystkich niezbędnych składników odżywczych, warto skonsultować się z weterynarzem lub psim dietetykiem w sprawie ewentualnych suplementów diety. Niekiedy wskazane jest dodawanie do posiłków preparatów wapniowo-witaminowych, aby chronić i wzmocnić stawy psa.
Pielęgnacja psa
Pielęgnacja Border Collie może być stosunkowo prosta, ale wymaga regularności, uwagi i cierpliwości. Do wszystkich zabiegów pielęgnacyjnych należy przyzwyczajać psa od szczeniaka. Zapoznając go z różnymi zabiegami, łatwiej w przyszłości będzie zadbać o stan jego sierści, zębów, czy pazurów. Sierść Border Collie jest zazwyczaj średniej długości i nie wymaga zbyt wielu zabiegów, poza regularnym szczotkowaniem. Border Collie nie musi chodzić do fryzjera, można samodzielnie w zaciszu domowym zadbać o jego wygląd zewnętrzny. Regularne szczotkowanie jest ważne, aby utrzymać sierść w dobrej kondycji i zapobiec powstawaniu kołtunów. Wystarczy szczotkować psa raz lub dwa razy w tygodniu przy pomocy gęstej szczotki, lub grzebienia. W okresie linienia częściej nawet codziennie, aby pozbyć się martwych włosów. Border Collie nie wymagają częstych kąpieli, chyba że widać mocno zabrudzoną sierść lub brzydko pachną. Zazwyczaj wystarczy kąpać psa co 3-6 miesięcy, używając specjalnego szamponu dla psów. Nadmierna częstotliwość kąpieli może usunąć naturalne oleje i prowadzić do problemów skórnych. Zarówno oczy, jak i uszy powinny być regularnie kontrolowane przez opiekuna. W codziennej higienie można używać specjalnych nawilżanych chusteczek, aby pozbyć się brudu z uszu, oczyścić oczy, czy wytrzeć łapki po spacerze. Jeśli pojawi się dziwna wydzielina z uszu, a pies będzie się nadmiernie drapał, albo oczy będą zaczerwienione, należy udać się do weterynarza. Zęby również wymagają codziennej higieny, nie zawsze wystarczy podawanie specjalnych smakołyków. Nic nie zastąpi szczotkowania zębów. Tylko w ten sposób można uniknąć gromadzenia się kamienia nazębnego. Nie u wszystkich psów pazury ścierają się samodzielnie. Zbyt długie pazury będą powodowały u psa dyskomfort, więc należy je przycinać w razie potrzeby. Regularna opieka pielęgnacyjna i zdrowy styl życia pomogą zachować Twojego Border Collie w doskonałej kondycji przez wiele lat. Jednak jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości lub problemy zdrowotne, nie wahaj się konsultować ich z weterynarzem.