Psy są nieodłącznymi kompanami naszego życia i to już od wielu lat. Na bazie obserwacji czworonogów powstało wiele powiedzeń, które z powodzeniem zadomowiły się w języku polskim. Tak też było z powiedzeniem zabierać, czy podchodzić do kogoś lub czegoś jak pies do jeża. To popularne wyrażenie, choć niezwykle malownicze, często budzi ciekawość co do swojego pochodzenia i pierwotnego znaczenia.

Podchodzić do kogoś lub czegoś jak pies do jeża – co to znaczy?

Powiedzenie „podchodzić do kogoś lub czegoś jak pies do jeża” ma stosunkowo proste znaczenie. Wystarczy spojrzeć na to, jak pies zachowuje się w kontakcie z jeżem. Podchodzi do niego bardzo ostrożnie, wręcz nieufnie, gdyż boi się ukłucia i ugryzienia. W związku, z czym można powiedzieć, że powiedzenie to oznacza, że podchodzimy do danej osoby lub sytuacji z dużą dozą ostrożności, bardzo nieufanie, a nawet niechętnie. Zachowanie to wynika z tego, że obawiamy się, iż kontakty z daną osobą lub przedmiotem mogą przysporzyć nam kłopotów, lub sprawić jakieś problemy. Idiom „jak pies do jeża” oddaje naturalną ludzką skłonność do ostrożności wobec nieznanego lub potencjalnie niebezpiecznego otoczenia.

Przykłady użycia

W języku polskim bardzo często można spotkać się ze zwrotem „jak pies do jeża”. Powiedzenie to jest używane razem z czasownikami „podchodzić” lub „zabierać się”:

• Tomek ma problem z okazywaniem uczyć i jak widzi płaczącą Anię, to podchodzi do niej jak pies do jeża.
• Wszyscy pracownicy podchodzili do nowego szefa jak pies do jeża, nikt nie wiedział, czego można się spodziewać.
• Na lekcji biologii Asia miała zrobić sekcję żaby i zabierała się za to, jak pies do jeża.

Jak inaczej powiedzieć, zabierać/podchodzić do kogoś lub czegoś „jak pies do jeża” (synonimy): ostrożnie; z rezerwą; niechętnie; nieporadnie; nieufnie; powściągliwie; podejrzliwie; opieszale; niemrawo.

Skąd się wzięło powiedzenie „jak pies do jeża”?

Trudno jednoznacznie określić pochodzenie powiedzenia podchodzić/zabierać się jak pies do jeża. Większość idiomów i przysłów ewoluowała na przestrzeni lat. Najczęściej przysłowia, które znajdują zastosowanie w języku codziennym, mają korzenie ludowe. Można przypuszczać, że powiedzenie „zabierać się jak pies do jeża” mogło się wziąć z obserwacji naturalnych zachowań psów, które od dawna towarzyszyły człowiekowi. Pies, który zbliża się do jeża, zazwyczaj robi to z dużą ostrożnością, aby uniknąć ukłucia. Metafora ta mogła więc przenieść się do języka ludzkiego jako obraz ostrożnego podejścia do pewnych sytuacji. Oznacza to, że powiedzenie to mogło zrodzić się z codziennych doświadczeń i obserwacji otaczającego świata.